Euskal abertzaletasunaren kontakizunean ezinbestekoak diren pertsonen aurpegi eta istorioak, haien ideia, ekintza eta konpromisoek arrasto sakona utzi baitzuten gure herrian.
Manuel Carabias Aldecoa, Euskadiko Gobernuak Mexikon duen ordezkaria, Jesus Maria de Leizaola lehendakari zaharrarekin batera. Peru Ajuriak Mexikon hartu eta Euskal Nazionalismoaren Museoan gordetako irudia.
Inbentario zenbakia: 06/1910.
Neurriak: Zabalera: 24 zm x altuera: 17,7 zm.
![Euskal Abertzaletasunaren Museoa. Jesús Insausti \](https://www.euskalabertzaletasunarenmuseoa.eus/storage/collection/eu/default/jesus-insausti-uzturre-1.jpg?1735300974 "Euskal Abertzaletasunaren Museoa. Jesús Insausti \")
Jesús Insausti Urkirizar "Uzturre" -ren irudia. Buruzagi nazionalista nabarmena, kazetaritzari, sindikalgintzari eta politikari lotua. EAJko buruzagi nagusia 1985 eta 1988 artean. Peru Ajuriak egina eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Eguna: 1984ko maiatzak 16.
Inbentario zenbakia: 06/4491.
Neurriak: Altuera: 25,4 zm x zabalera: 17,3 zm.
Elias Etxebarria Euzkadi Buru Batzarreko kidea izan zen 1939an, Gipuzko Buru Batzarrekoa 1936an eta Lehen Hezkuntzako Batzordekoa Eusko Ikaskuntzan. Elias Etxebarriak emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Inbentario zk.: 93/0524.
Neurriak: Altuera: 5 zm x zabalera: 3,5 zm.
Juan Maria Bandres, Gernikako Juntetxean egindako Euskal Kontseilu Nagusiaren hautaketan. Iñaki Anasagastik emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Data: 1979.
Inbentario zenbakia: 22/1135.
Neurriak Altuera: 17,9 zm x zabalera: 11,5 zm.
Jesus Maria Leizaola, Euzko Jaurlaritzako Justizia sailburua, bere bulego ofizialean. Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatutako irudia.
Neurriak: Zabalera: 17,5 zm x altuera: 11,5 zm
Iruñean hartutako irudia. Bertan, Gerra Zibilean preso zeuden gudariei lagundu zieten Nicasia, Karmen, Petra eta Juliana Irigoien Bidaurreta ahizpak agertzen dira, ezkerretik eskuinera. Euskal Abertzaletasunaren Museoan gordeta
Inbentario zk.: 92/2387
Neurriak: Altuera: 6,5 zm x zabalera: 8,7 zm
Maria Rosario Ajuriagerra Otxandiano (Bilbo, 1916-05-18 / 2007-05-18) Rosario Ajuriagerra EABko Emakumeetako bat izan zen eta lan handia egin zuen politikagintzan eta gizarte laguntzan. 1962an desgaitasuna zuten pertsonen gurasoekin batera sortu zuen elkartea izan zen Gorabide eta Lantegi Batuak sortzeko abiapuntua. 2005ean, BFAk Utopia saria eman zion.Isabelle Ajuriaguerrak emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua
Inbentario zenbakia: 23/0008
Neurriak: Altuera: 6,5 zm x zabalera: 5,3 zm
Jorge Oteiza bere estudioan eskultura baten ondoan. Peru Ajuriak hartu eta dohaintzan emandako irudia, Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Data: 1985
Inbentario zenbakia: 06/4642
Neurriak: Negatiboa
![Euskal Abertzaletasunaren Museoa - Jose Maria Azkarraga Mozo \](https://www.euskalabertzaletasunarenmuseoa.eus/storage/collection/eu/default/jose-maria-azkarraga-mozo-lurgorri-1-1.jpg?1735300996 "Euskal Abertzaletasunaren Museoa - Jose Maria Azkarraga Mozo \")
José María Azkarraga Mozo "Lurgorri", pleuresiaren eraginean, Aramaioko gerra baino lehentxeago. Emiliano Azkarragak emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua
Inbentario zenbakia: 99/0040
Neurriak: Altuera: 8,5 zm x zabalera: 6 zm
José María Azkarraga Mozo "Lurgorri", durante su convalencia de la pleuresía, poco antes de la guerra en Aramaiona. Donado por Emiliano Azkarraga y conservada en el Museo del Nacionalismo Vasco.
Nº de inventario: 99/0040
Medidas: Alto: 8,5 cm x ancho: 6 cm
Elbira Zipitria, euskal pedagogiaren aurrendaria
Mende hasierako Ikastolen mugimenduaren bultzatzaile nagusietako bat izan zen.
1906ko maiatzaren 28an, Elbira Zipitria , euskal kulturaren aldeko lanaren ordezkari esanguratsuenetako bat, bereziki, XX. mende hasierako ikastolen mugimenduaren bultzatzaile nagusietakoa, jaio zen Zumaian.
Aita hargina zen eta baliabide ekonomiko gutxi zituen familiak. Hala ere, beka bati esker, irakasle-ikasketak egin zituen Donostian. Eta handik lasterrera, Miguel Muñoa Pagadizabalek sortutako Koruko Andre Mariaren ikastetxean lan egin zuen.
Bigarren Errepublikan, lehenengo ikastola sortu zuen Gipuzkoako hiriburuan. Une horretatik aurrera, bere lan-ibilbideak bi ardatz nagusi izan zituen: euskara eta berrikuntza pedagogikoa. Euskararen irakaskuntzari dagokionez, “Nor-nori-nork” sistema erabiltzen hasi zen.
Zipitriak batera garatu zituen irakasle-lana eta militantzia politiko eta kulturala. Emakume Abertzale Batza erakundeko kide izan zen eta, 1934an, bertako idazkari izendatu zuten, Acción Popular Vasca (Euskaltzaleak) eta Eusko Ikaskuntza ere.
Francoren matxinadaren ondoren, Iparraldera ihes egin behar izan zuen, baina 1944an itzuli zen eta, klandestinitatean, ikastola ireki zuen berriro, lehenengo urtean ikasle bakarra izan zuela, baina ikasle-kopurua haziz joan zen hurrengo urteetan.
1968an, agintari frankistek Eskolatze-txartela ezarri zuten, baina ikastolek ezin zuten halakorik jaulki. Hortaz, Orixe Ikastola sortzeko erabakia hartu zen orduan, eta Elbira buru eta bihotz aritu zen bertan. Hernaniko Urumea ikastola sortzen ere lagundu zuen. Haurrei ez ezik, helduei ere ematen zien eskola, eta azkenentzat gau-eskola ireki zuen, batez ere, euskal gurasoak alfabetatzeko.
Elbira Zipitriak Orixe ikastolan jardun zuen lanean 1971n erretiroa hartu zuen arte eta Donostian hil zen 1982ko abenduaren 26an.
Bittori Etxebarria, Elizondokoa. Baztan Emakume Abertzale Batza (EAB) taldeko lehendakaria 1932tik. Francoren aurkako euskal erresistentziaren Informazio Zerbitzuan sartu zen 1937an. Bere lanari esker bizitza asko salbatu ziren. 1940an atxilotu zuten, eta 1947ra arte ez zuen askatasuna berreskuratu.
Iciar Mújica, Tere Verdes, Felicitas Ariztia, Delia Lauroba eta Bitxori Etxeberriaren irudia. Madrilgo polizia-etxean giltzapetuta egon ziren hainbat hilabetez.
Inbentario zenbakia: 12/1613
Digitala
Galindezen gurasoak Amurriokoak ziren. Bera Madrilen jaio zen eta erbestera irten behar izan zuen errepublikarrek 1939an guda zibila galtzean. Euzko Jaurlaritzaren ordezkari izan zen Nueva Yorken,bai eta Agirre Lehendakariaren lehen kolaboratzailea ere,Francoren diktaduran Jesús Galíndez Suárez desagertu egin zen Manhattaneko (Nueva York) apartamenturako bidean zihoala . Galíndez Rafael Leónidas Trujillo Dominikar errepublikako diktadorearen aginduz bahitu zuten. Trujillok ez zion Galindezek bere doktorego tesian “La era de Trujillo” izenburupean esandakoa sekula barkatu. Tesia Columbiako Unibertsitatean aurkeztu zuen hango irakasle taldeko kidea zelarik. Bere tesian, Dominikar Errepublikako diktadorearen abusuak azaldu zituen eta Ramfis Trujillo, ustez diktadorearen lehen seme eta oinordekoa, seme ilegitimoa zela baieztatu zuen. Bahitu zutenean hegazkin txiki batean sartu zuten eta Dominikar Errepublikara eraman zuten. Han torturatu eta erail zuten. Bere gorpuzkiak ezin izan ziren berreskuratu.
Inbentario zenbakia: 07/0000
Tere Verdes Elorriaga. Joseba Verdesek dohaintzan emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Inbentario zenbakia: 12/1618
Digitala
![Euskal Abertzaletasunaren Museoa - Evaristo Bustinza \](https://www.euskalabertzaletasunarenmuseoa.eus/storage/collection/eu/default/evastisto-bustinza-kirikino-1.jpg?1735301054 "Euskal Abertzaletasunaren Museoa - Evaristo Bustinza \")
Elias Gallastegi Uriarteren irudia bere alaba Ninberekin batera, 1958an Dublinen hartutakoa. Ander de Arambalzak emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Data: 1958
Lekua: Dublin (Irlanda)
Inbentario zk: 20/0025.
Neurriak: Alto: 8,8 zm x ancho: 11,3 zm.
Delia Laurobak espetxeetara luzatu zituen bere estekak, espetxeetako bizitzari eta atxilotuen ustezko sufrimenduei buruzko txosten zabalak jasoz eta helaraziz. Hau da erakundearen arima presoekin. Araba Sareko kide naiz. Joseba Verdes Rolak dohaintzan emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Inbentario zenbakia: 12/1611.
Digitala
Pedro Basaldua Ibarmia (José Antonio Aguirre Lekuberen idazkari partikularra), Bartzelonan duen bulegoan. Montserrat Pobladorrek dohaintzan emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Data: [1937-1939]
Inbentario zenbakia: 13/0267
Neurriak: Altuera: 17,5 zm x zabalera: 11,8 zm
Dolores Urrozek Araba Sareko kideei lagundu zien Madrilgo Bentetako espetxean egon zen bitartean. Joseba Verdes Rolak dohaintzan emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Inbentario zenbakia: 122/2100.
Digitala
Francisco Javier de Landaburu Fernández de Betoño, Xabier Landaburu izenez ere ezaguna, Eusko Jaurlaritzak Parisko Rue Singer-en duen Ordezkaritzako bere bulegoan. Juan Ignacio Agirre Oarrek dohaintzan emana eta Euskal Abertzaletasunaren Museoan kontserbatua.
Inbentario zenbakia: 03/0544.
Neurriak: Altuera: 10,5 zm x zabalera: 14,7 zm.
2 orrialdetatik 1.a, 35 elementutatik 1.etik 20.era
Webgune honetan gure cookie-ak eta bitartekoenak erabiltzen ditugu soilik zure bisita optimizatzeko. Nabigatzen jarraitzen baduzu, hauen erabilera onartzen duzula ulertuko dugu. Informazio gehiago